Η ιδιωτική κατοικία, το σπίτι δηλαδή των αρχαίων Ελλήνων, σε γενικές γραμμές, δεν ήταν και πολυτελές και ανταποκρινόταν στις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων του.
Υπήρχε το φτωχό, μονόχωρο σπίτι των πρώιμων, κυρίως, χρόνωνΈνα ομοίωμα τέτοιου σπιτιού των αρχών τού 7ου αιώνα π.Χ. από το Άργος δίνει ένα παράδειγμα τέτοιων σπιτιών με πρόσταση, ψηλή, δίριχτη (αμφικλινή) στέγη και επιχρισμένους, διακοσμημένους με χρώμα τοίχους. Ένα άλλο παράδειγμα από την κλασική εποχή στις Άνω Σίφες Βοιωτίας, δείχνει ότι και στην ανεπτυγμένη αυτή περίοδο υπήρχαν τέτοια σπίτια.Το πρώτο αυτό στοιχείο απετέλεσε τον πυρήνα όλων των μετέπειτα αρχαίων σπιτιών. Έμεινε ως ο κεντρικός χώρος, ο κατεξοχήν οίκος, μέσα στον οποίο υπήρχε η εστία τού σπιτιού, όπου συγκεντρωνόταν για φαγητό ή για άλλο σκοπό η οικογένεια.
Αλλο στοιχείο ήταν η «μόδα» τού συμποσίου που εισέβαλε στην Ελλάδα από την Ανατολή τον 7ο αιώνα π.Χ. Στο συμπόσιο ελάμβαναν μέρος μόνον άνδρες, ενώ γυναίκες εμφανίζονταν μόνο για να τέρψουν τους άνδρες με την μουσική και το κάλλος τους (αυλητρίδες).
Δημιουργήθηκε, λοιπόν, νωρίς ειδικός φροντισμένος χώρος κοντά στον οίκο για τον σκοπό αυτό, ο ανδρών, όπου περιμετρικά υπήρχαν οι κλίνες, στις οποίες ανακλίνονταν για το συμπόσιο οι άνδρες του σπιτιού και οι προσκεκλημένοι τους.
Δημιουργήθηκε, λοιπόν, νωρίς ειδικός φροντισμένος χώρος κοντά στον οίκο για τον σκοπό αυτό, ο ανδρών, όπου περιμετρικά υπήρχαν οι κλίνες, στις οποίες ανακλίνονταν για το συμπόσιο οι άνδρες του σπιτιού και οι προσκεκλημένοι τους.
Τον βλέπουμε ήδη στα σπίτια της Σμύρνης τού 7ου αιώνα π.Χ., και σε ένα πήλινο ομοίωμα των μέσων τού 6ου αιώνα π.Χ. από τη Θήρα. Εδώ, αντί κλινών έχουμε ακόμη καθίσματα, μια και στη Θήρα δεν είχε ακόμη εισχωρήσει η «μόδα» τού φαγητού σε κλίνη.
Ο μονός χώρος που τοποθετήθηκε στη μία πλευρά, απέκτησε σιγά-σιγά, με την αύξηση των αναγκών, διπλανούς χώρους στη μία πλευρά και κατόπιν στις άλλες, δημιουργώντας έτσι τον τύπο τού αναπτυσσόμενου γύρω από μια αυλή πολύχωρου σπιτιού, όπου ο οίκος και ο ανδρών αποτελούσαν τους κυριότερους χώρους. Πρόστεγα, τα οποία προστάτευαν τους χώρους μιας πλευράς, δημιούργησαν το σχέδιο τής παστάδος, δηλαδή τού ανοικτού με υποστυλώματα στην πλατιά του πλευρά χώρου, ενώ το ανεπτυγμένο με βάση τα τρία αυτά στοιχεία κλασικό σπίτι το βλέπουμε σε παραδείγματα από πολλές, καλά μελετημένες πόλεις.
Ο μονός χώρος που τοποθετήθηκε στη μία πλευρά, απέκτησε σιγά-σιγά, με την αύξηση των αναγκών, διπλανούς χώρους στη μία πλευρά και κατόπιν στις άλλες, δημιουργώντας έτσι τον τύπο τού αναπτυσσόμενου γύρω από μια αυλή πολύχωρου σπιτιού, όπου ο οίκος και ο ανδρών αποτελούσαν τους κυριότερους χώρους. Πρόστεγα, τα οποία προστάτευαν τους χώρους μιας πλευράς, δημιούργησαν το σχέδιο τής παστάδος, δηλαδή τού ανοικτού με υποστυλώματα στην πλατιά του πλευρά χώρου, ενώ το ανεπτυγμένο με βάση τα τρία αυτά στοιχεία κλασικό σπίτι το βλέπουμε σε παραδείγματα από πολλές, καλά μελετημένες πόλεις.
Στην Αθήνα τού ύστερου 5ου π.Χ. αιώνα αναπτύσσεται κάτω από μακεδονική επίδραση το σπίτι με περιστύλιο, που υιοθετείται στη Ρόδο τής ίδιας εποχής και το οποίο περιγράφει ο Βιτρούβιος. Η ζωή στα σπίτια αυτά εξασφάλιζε τις στοιχειώδεις ανέσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επικοινωνία